بمناسبت شهادت حضرت ابوطالب علیه السلام امام صادق علیه السلام می فرماید: مثل ابی طالب مثل اهل الکهف حین اسروا الایمان و اظهروا الشرک فآتاهم الله اجرهم مرتین; مثل حکایت ابوطالب، مثل اصحاب کهف است که ایمان خود را مخفی کردند و اظهار شرک نمودند، پس خداوند اجر و پاداش Read more…
بسم الله الرحمن الرحیم
پیشگفتار
انتم الصراط الاقوم و السبیل الاعظم و شهداء دار الفناء و شفعاء دار البقاء (۱).
همه ائمه اطهار علیهم السلام به استثنای وجود مقدس حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه که در قید حیات هستند،شهید از دنیا رفته اند،هیچ کدام از آنها با مرگ طبیعی و با اجل طبیعی و یا با یک بیماری عادی از دنیا نرفته اند،و این یکی از مفاخر بزرگ آنهاست.اولا خودشان همیشه آرزوی شهادت در راه خدا را داشتند که ما مضمون آن را در دعاهایی که آنها به ما تعلیم داده اند و خودشان می خوانده اند می بینیم.علی علیه السلام می فرمود:من تنفر دارم از اینکه در بستر بمیرم،هزار ضربت شمشیر بر من وارد بشود بهتر است از این که آرام در بستر بمیرم.و ما هم در دعاها و زیاراتی که آنها را زیارت می کنیم یکی از فضائل آنان را که یادآوری می کنیم همین است که آنها از زمره شهدا هستند و شهید از دنیا رفته اند.جمله ای که در آغاز سخنم خواندم از زیارت جامعه کبیره است که می خوانیم:«انتم الصراط الاقوم و السبیل الاعظم و شهداء دار الفناء و شفعاء دار البقاء»شما راست ترین راهها و بزرگترین شاهراهها هستید.شما شهیدان این جهان و شفیعان آن جهانید.
مقدّمه
هدف از این تحقیق، بررسی شکافی است که پس از شهادت امام موسی کاظم(ع) (م۷۹۹م/ ۱۸۳ ق) در میان شیعیان امامی ایجاد شد. بزرگ ترین شکاف توسط کسانی که «واقفه» خوانده می شدند، ایجاد شد و علی رغم این واقعیت که شکاف یاد شده به دلیل مدّت طولانی و ابعاد کاملاً جدّی اش یکی از حوادث مهم در تاریخ امامیه بود، هنوز هیچ کار دانشگاهی جامعی به زبان های غربی در مورد آن انجام نشده است.در سال ۱۹۰۸م، آی فرید لاندر در توضیحاتی که درباره ترجمه خود از بخشی از کتاب الفصل ابن حزم درباره فِرَق اسلامی داد، اطّلاعات مختصری درباره واقفه ارائه کرد.۱ شاید راجکفسکی، اوّلین نویسنده ای بود که برخی وقایع تاریخی درباره واقفه رابه رشته تحریر درآورد. او بعد از شرح مختصری درباره گروه های مختلف واقفی، می گوید که احتمالاً اینها گروه های جدای یک فرقه نبودند. آنها تنها عقاید مختلفی در مورد معنای حقیقی غیبت [امام] کاظم(ع) و نقش او درآینده به عنوان قائم، ارائه می کردند.۲ محقّق دیگری که توجّه مختصری به این فرقه نشان داد، مونتگمری وات است. بیشتر اطّلاعاتی که توسط او ارائه شده، از دو منبع اخذ شده است: فرق الشیعه ی نوبختی و الفهرست شیخ طوسی.۳ جاسم حسین، به طور خلاصه، نقش برخی از وکلای [امام [کاظم(ع) را در به وجود آمدن واقفه بیان نمود.۴ ژوزف فان اس، هنگامی که به بررسی رابطه هارون الرشید و شیعه پرداخت، اطّلاعات اندکی در مورد روش وکالتی کاظم(ع) ارائه کرد و تعدادی از احادیث امامی درباره وکلای واقفی او را ذکر کرد.۵
ویلفرد مادلونگ، در نوشته هایش دربارش عقاید شیعیان نخستین درباره «قائم»، اعتقاد واقفیان در زمینه قائم را بررسی کرده است. او تأکید می کند که برخی از عقاید واقفی، بعدها و زمانی که شیعیان اثنا عشری، امام دوازدهم را به عنوان «قائم» اعلام کردند، مورد استفاده آنان قرار گرفت. مادلونگ، همچنین اسامی برخی از دانشمندان واقفی را که مطالبی درباره غیبت نوشته اند، ذکر می کند.۶
سلسله الذهب ، واژه ای است که یادآور ورود امام رضا به نیشابور، و استقبال بی نظیر دانشمندان و محدثین بنام اهل سنت و حدیث « کلمه لا اله الا الله حصنی …» و ثبت آن توسط بیست هزار کاتب و محدِّث و … می باشد.
این رخداد و گزارش آن توسط اهل سنت همانند حاکم نیشابوری (۴۰۵هـ) ابو نَعیم اصفهانی (۴۳۰هـ) ابن حجر هیثمی (۹علیه السلام ۴هـ) و… نشانگر اهمیت و جایگاه ویژه این رخداد و مرجعیت علمی و معنوی امام علی بن موسی الرضا می باشد . نکته قابل ذکر این است که در کتب اهل سنت علاوه بر حدیث سلسله الذهب معروف ، احادیث دیگری نیز از امام رضا نقل کرده اند که امام رضا آن ها را از پدرانشان نقل کرده ولی متن حدیث با حدیث حصن متفاوت است ، به دیگر سخن احادیث سلسله الذهب در کُتُب اهل سنت بسیار است یعنی احادیثی که امام رضا آنها را از پدر و اجداد خود تا رسول الله نقل کرده اند ، بسیار بوده اماآنچه که معروف و مشهور می باشد حدیث سلسله الذهبی است که به حدیث حصن نیز معروف است . در این نوشتار برای اطلاع و آگاهی بیشتر از انعکاس این احادیث در کتب اهل سنت ،اولا حدیث سلسله الذهب معروف نقل و دیدگاه بزرگان اهل سنت درباره این حدیث را ذکر کرده ، ثانیا سایر احادیثی که سند آنها همانند سلسله الذهب می باشد ذکر خواهد شد .
«کوته مقاله»
عنوان : دختری در شام
بخش نخست
با توجه به نزدیک بودن میلاد باب الحوائجی که تنها سه یا پنج سال زیست و پس از شهادتش دنیایی را سوگوار کرد ، بر آن شدم تا مطالبی چند پیرامون حضرت رقیه بنت الحسین را به صورت کوته مقاله مطرح نمایم. امید که مقبول حضرات قرار گیرد.
اصل وجود دختری سه یا چهار ساله برای امام حسین علیه السلام در منابع شیعی آمده است و ما نیز بدون هیچ شکی در آن ، وجود این بزرگ بانوی کوچک را اقرار داریم. در کتاب کامل بهائی نوشته علاء الدین طبری (قرن ششم هجری) قصه دختری چهار ساله که در ماجرای اسارت در خرابه شام در کنار سر بریده پدر به شهادت رسیده، آمده است.(۱)
در میان منابع مختلف در مورد نام او، که آیا رقیه بوده یا فاطمه صغری و… اختلاف است. هر یک از تاریخ نویسان و مقاتل نویسان سخنی گفته اند .
در پاره ای از کتب شیعی و مصادر مورد وثوق دو خطاب از امام حسین علیه السلام در کربلا آمده است که یکی از دختران حرم خود را با نام رقیه صدا زده است.